Nieuwe ‘struikelsteen’ ter nagedachtenis van slachtoffer Duitse bezetter in Zavelstraat
Op 27 april plaatste de Duitse kunstenaar Gunter Demnig een nieuwe struikelsteen in de Zavelstraat in Kessel-Lo ter nagedachtenis van verzetsstrijder Gustaaf Ruelens. Gustaaf sloot zich tijdens de Tweede Wereldoorlog aan bij het verzet tegen de Duitse bezetter. Hij hielp onder andere sluikpers verspreiden en gaf voortvluchtigen onderdak.
Het verhaal van Gustaaf Ruelens
De kunstenaar Gunter Demnig plaatste de steen in de Zavelstraat in het voetpad in de aanwezigheid van Leuvenaar en auteur Rita Vrancken, haar zus Frieda Vrancken, Gustaafs (stief)kleindochters en Klaas Vandendriessche, zijn achter(stief)kleinzoon. “Gustaaf Ruelens werd in 1943 thuis gearresteerd door de Gestapo, die hem naar het Fort van Breendonk bracht. Van daaruit werd hij gedeporteerd naar Buchenwald, waar hij in gevangenschap verbleef tot de bevrijding van het kamp”, vertelt Rita Vrancken.
“In Buchenwald werd hij bevriend met Raymond Vrancken maar vooraleer hun wegen zouden scheiden, beloofden ze elkaar een dure eed: Als gij het niet haalt en ik wel, zorg ik voor uw gezin. En zo werd Gustaaf vele jaren later mijn (stief)grootvader.”
Rita verwerkte het verhaal van Gustaaf, Raymond en zijn gezin eerder al in het boek ‘Ge wint geen oorlog zonder verzet' (Epo 2023), nu wordt de herinnering aan hen vereeuwigd in de straatstenen. In Lubbeek installeerde Demnig op 27 april ook een struikelsteen, ter nagedachtenis van Raymond Vrancken. Hij overleefde de kampen niet.
Europees monument
In heel Europa liggen nu meer dan 100.000 struikelstenen (of Stolpersteine in het Duits), waarvan 17 in Leuven. Samen vormen ze een verspreid monument en kunstwerk voor de slachtoffers van het nazisme. Elke struikelsteen is een messing plaatje van 10 x 10 cm, bevestigd op een kassei. De stenen worden in het voetpad geplaatst bij de laatst gekende en vrijwillig gekozen woonplaats van een slachtoffer. “Voorbijgangers struikelen zo figuurlijk met hun hoofd en hun hart over de blijvende herinnering aan de slachtoffers”, aldus de kunstenaar.
In de Stolpersteine App vind je een kaart met de struikelstenen in Leuven.
Nog meer struikelstenen in Leuven
Ben je zelf een nabestaande van een Leuvens slachtoffer van het nazisme? Of ken je het verhaal van een slachtoffer en eventueel nabestaanden? Je kan zelf een struikelsteen aanvragen bij de stad. Het Stadsarchief kan je ondersteunen bij opzoekingen.
