Jan: De geschiedenis van onze straat gaat vermoedelijk terug tot 1923. We weten dat hier al enkele huizen stonden, dat er een straat in aanleg was en dat de gemeenteraad eind 1922 had beslist om een nieuwe straat te noemen naar de industrieel Ernest Solvay. Wanneer het straatnaambordje is precies opgehangen en het officieel de Ernest Solvaystraat werd, weten we niet.
Het einde van de straat kreeg rond 2008 een totaal ander uitzicht door de grote werken aan de Kop van Kessel-Lo. Verder heeft de straat niet zo veel veranderingen ondergaan in die 100 jaar, afgezien van de grote schade in de oorlog. Bij de aanleg van het Benedenplein zijn er 5 oudere huizen afgebroken. Zo telt de straat vandaag nog 70 woningen.
Hoe kwam je op het idee om een Straathistories te maken?
Jan: Het initiatief voor Straathistories lag bij het straatcomité. Het idee borrelde al langer. Ik kende ook Straathistories al, maar je moet er een keer aan beginnen. Zo’n drie jaar geleden kregen alle bewoners een schriftje en een pen in hun bus om hun verhaal op te schrijven. Ik heb daar op dat moment niets meegedaan, maar een tijdje later, ik vermoed begin 2021, heb ik naar het Stadsarchief gebeld en ben ik daar regelmatig gaan snuisteren.
Hoe verliep het maken van het boekje?
Jan: We vormden een redactiegroep met enkele mensen. In het begin kwamen we niet veel samen omdat je eerst zoveel mogelijk informatie moet verzamelen: gegevens, verhalen en foto’s. Dat gaat met horten en stoten dat proces. Begin kwam het eigenlijk pas in een stroomversnelling toen we alles bij elkaar legden. Bedoeling was wel altijd om het te lanceren in 2023, bij de vermoedelijk 100ste verjaardag van de straat.
Je deed veel opzoekingen in het Stadsarchief.
Jan: Ik heb eerste de bouwtoelatingen bekeken. Daarna nam ik ook andere dossiers door, bijvoorbeeld over de schade door de Tweede Wereldoorlog. Wat later deed ik nog opzoekingen rond plekken in de buurt van onze straat: zaal ‘Het Bad’ (die al lang niet meer bestaat), het gemeenteschooltje achter onze straat (tussen de Rondestraat en de Diestsesteenweg), de grote winkel de Cooperatief (op de Diestsesteenweg tot de jaren 1970), de Centrale Werkplaatsen, waar nu hal 5 is.
Ik kwam er snel achter dat er een sterke link was tussen de bewoners van de Solvaystraat en de Centrale Werkplaatsen. Er woonden veel mensen in onze straat die daar werkten: paswerkers, draaiers, stokers, … Hoeveel precies weten we niet. We hebben wel aan aantal namen teruggevonden, maar jammer genoeg hebben we niemand meer kunnen spreken die er werkte.
We hebben wel enkele andere mensen geïnterviewd, waaronder een koppel met Spaanse en Indonesisch-Duitse roots. Want in de recentere geschiedenis van de straat is de diversiteit enorm toegenomen. Nu is het een goede mix van jong en oud, met jonge en wat oudere kinderen of zonder kinderen, éénpersoons en twee persoonshuishoudens, enkele studenten.
Kwamen er nog nieuwe dingen aan het licht?
Jan: Ja, toch wel. Ik wist wel dat onze straat in de Tweede Wereldoorlog zwaar geteisterd is door geallieerde bombardementen, met een voltreffer op het huis dat stond op de plaats waar nu mijn huis staat. Doelwit waren het station en de Centrale Werkplaatsen.
Maar er zijn nog veel andere verhalen aan het licht gekomen. Een aantal bijzondere, persoonlijke getuigenissen uit de Tweede Wereldoorlog kwamen op mijn pad. Ik kwam bijvoorbeeld in contact met Micheline Tielens, de kleindochter van een verzetstrijder die in onze straat woonde, afgevoerd werd en omkwam in een Duits kamp.
Een andere familie uit onze straat is op de eerste dag van de oorlog naar Engeland gevlucht en is daar jaren gebleven. Eén van de dochters, Josette, woonde tot een paar jaar geleden in onze straat. Onlangs is ze overleden. Ze had al wel eens wat verteld in het voorbijgaan of op de jaarlijkse barbecue. Helaas hebben we toen niet meteen doorgevraagd. Haar broer hebben we wel nog kunnen spreken. Zo is het verhaal van de familie Vangroenderbeek toch kort opgenomen in het boekje.
De cover van het boekje is gemaakt tijdens een buurtfeest.
Jan: Ja, de coverfoto is gemaakt door Annie tijdens de jaarlijkse barbecue. Ze is hobbyfotografe en legt onder andere de festiviteiten in de straat vast zoals Dag van de Buren, de jaarlijkse barbecue, …. De bewoners van de Ernest Solvaystraat hebben trouwens nog veel meer kwaliteiten en talenten: muziek, beeldende kunst, poëzie, vrijwilligerswerk, mantelzorg, …. Vroeger gebeurde er tussen de bewoners onderling niet zoveel. Mede door het straatcomité is er sinds een twaalftal jaren meer leven in de brouwerij.
Benieuwd naar de Straathistories Ernest Solvaystraat? Hier vind je meer info over de publicatie en de verkooppunten.
Zin gekregen om met jouw buren een Straathistories te maken? Neem een kijkje in de handleiding.
