Erwin over het Leuvense Jaartallenleven

Erwin Verbeken (43 jaar) woont met zijn man Peter in Heverlee (sinds 2007). Hij is een van de 650 leden van het Leuvense Jaartallenleven, een unieke vorm van verenigingsleven dat al meer dan 100 jaar bestaat en in 2011 door UNESCO erkend is als immaterieel erfgoed van de mensheid. Erwin is lid van de Mannen van 79 die de Meyboomplanting op 9 augustus organiseren. Daarnaast is hij ook archivaris en bestuurslid van het overkoepelende Koninklijk Verbond der Jaartallen.

22 juli 2022

Hoe ben je bij de Jaartallen terecht gekomen?

Ik ben geboren in Hoeilaart, maar ben na mijn studies Geschiedenis in Leuven gebleven. Via een kameraad die bij de Mannen van 69 was hoorde ik over de Jaartallen. Hij vertelde heel enthousiast over zijn nieuwe vriendengroep. Toen ik zelf 39 was en een uitnodiging van Stad Leuven voor de stichtingsvergadering van mijn Jaartal in de brievenbus kreeg, heb ik niet getwijfeld. Het is immers een heel fijne manier om nieuwe mensen, jaargenoten, te leren kennen: het zijn mensen waar ik anders niet mee in contact zou komen. Bij de Leuvense jaartallen is iedereen welkom, het zijn mensen met verschillende achtergronden, dat is een grote meerwaarde. Inmiddels hebben wij binnen de Mannen van 79 echt een goede vriendschapsband. We staan altijd paraat om elkaar te helpen. We zien elkaar elke maand en maken vooral heel veel plezier samen, al vraagt de jaarlijkse Meyboomplanting die wij 10 jaar lang organiseren ook wel wat voorbereiding.

De Meyboomplanting
In 1974 besloten de Mannen van 29 als stunt om het eeuwenoude privilege om een Meyboom te planten van de Brusselaars af te pakken. Ze stalen de boom van de Brusselaars en plantten hem op 9 augustus vóór 17 uur op de Grote Markt. Sindsdien eigenen zowel Brussel als Leuven zich het recht toe om de ‘echte’ Meyboom te planten. En voor Leuven zijn het de Mannen uit Blok 9 -alle Jaartallen eindigend op 9- die de Meyboomplanting voor hun rekening nemen. Elk jaar moeten zij ervoor zorgen dat de Meyboom op 9 augustus vóór 17 uur op de Grote Markt staat.

Ik vind het tof dat wij als Mannen van 79 nu een schakel kunnen zijn in de ketting van deze traditie. Wij zullen de fakkel in 2028 doorgeven aan de Mannen van 89.

En misschien mede door de Meyboomtraditie leeft de blokwerking wel bij blok 9: we gaan naar elkaars activiteiten en organiseren bijvoorbeeld een drink om elkaar ook buiten de formele feestelijkheden te leren kennen. En ook voor de Meyboomplanting helpen we elkaar. Romain van 49 helpt met het transport van de boom, Danny van 59 slaat al jaren de spieën in de grond om de boom vast te zetten en enkele mannen van 69 helpen de boom stabiel te houden. De Jaartallen met een 9 zijn toch iets specialer (knipoog). Volgend jaar zal het trouwens de 50ste Meyboomplanting in Leuven zijn.

© Geert Mertens

Archivaris van het Koninklijk Verbond der Jaartallen
Begin dit jaar hebben we binnen het bestuur van het Koninklijk Verbond der Jaartallen de taken verdeeld en zo ben ik vanuit mijn interesse in geschiedenis ook aangeduid als archivaris. Voor corona heb ik ook nog als vrijwilliger meegewerkt in de Raadskelders, dat was ook heel leuk. En dan tijdens corona zijn we samen met de stad, erfgoedcel en experten begonnen aan het waarderingstraject van de collectie van de Jaartallen. Het was best intensief, maar ik vond dat heel leerrijk. Ik heb enorm veel bijgeleerd over onze eigen collectie. Het traject werpt een nieuwe blik op al het erfgoed dat wij binnen de Jaartallen bewaren. Ik kijk nu anders naar de erfgoedwaarde van de 300 kaders, foto's, pinnen en vlaggen.

Met de erkenning door Unesco in 2011 als immaterieel erfgoed is het nog extra belangrijk dat we alles van onze traditie goed documenteren. Het Leuvense Stadsarchief bewaart het archief van de Jaartallen en het Koninklijk Verbond der Jaartallen tot en met 2012. Als archivaris probeer ik nu al het materiaal vanaf 2012 te bundelen per Jaartal, zodat we dat later ook kunnen schenken aan het archief. Elk Jaartal is anders en organiseert zaken op een andere manier. Veel wordt tegenwoordig ook digitaal bewaard. Hoe we met dat digitaal archief omgaan, dat zie ik wel nog als een uitdaging. We hebben nood aan een goed beeld van onze werking, maar moeten ook weer niet alles bewaren. Niet alles heeft erfgoedwaarde of tentoonstellingswaarde. Bepaalde zaken zijn gemeenschappelijk voor verschillende Jaartallen, andere zaken worden dan weer apart per Jaartal georganiseerd.

Wat zijn jouw wensen of toekomstdromen voor de Jaartallen?
De essentie is dat er elk jaar een nieuwe groep Mannen van het Jaar en recenter dus ook Vrouwen van het Jaar gevormd wordt. In het verleden waren er eerder al een aantal pogingen om de Vrouwen van het Jaar op te richten (misschien zit daar ook nog iets van in het archief?) en ik ben blij dat het hen in 2018 eindelijk gelukt is. Zij hebben een volledig aparte werking, maar net zoals bij de mannen staan de waarden vriendschap, solidariteit en plezier centraal. In die vriendengroepen leven we zo samen toe naar onze vijftigste verjaardag. Ik vind het zo’n mooi concept dat er ieder jaar een nieuwe vriendengroep ontstaat! En tussen de 40 en de 50 jaar ben je normaal nog in goede conditie, we zien het als een soort tweede jeugd.

Als Jaartal ben je een schakel in een lange ketting van vriendengroepen voor het leven, ik vind dat heel mooi.