Minidocu: een nieuwe soundtrack voor de stad
Elk kwartier speelt de stadsbeiaard automatisch een korte melodie. Die kwartiermelodietjes zijn geprogrammeerd op de beiaardautomaat. Het ‘versteken’ of programmeren van zo’n beiaardtrommel is een ambachtelijk werk en een belangrijk onderdeel van de beiaardcultuur. Naar aanleiding van het stadsfestival New Horizons | Dieric Bouts werden de deuntjes na bijna vijftien jaar nog eens gewijzigd.
Versteek of programmatie van de beiaardautomaat
De automaat van de stadsbeiaard is een reusachtige muziekdoos met maar liefst 14.760 gaten. Je kan er melodieën op programmeren door ijzeren pinnen van verschillende maten in de juiste gaten te steken en vervolgens vast te schroeven. Dat ambachtelijk werk wordt de 'versteek' van de speeltrommel genoemd en duurt maar liefst drie dagen. Het versteken van een historische beiaardtrommel kan beschouwd worden als één van de oudste vormen van digitale programmering.
In Vlaanderen vind je slechts zes dergelijke beiaardautomaten die nog in werking zijn. Hedendaagse beiaardautomaten, zoals die van de Vredesbeiaard in de Abdij van Park, zijn volledig computergestuurd en kunnen zelfs vanop afstand bediend worden.
Muziek uit de tijd van Bouts
De melodieën die de stadsbeiaard vanaf 23 september 2023 speelt, waren gekend in het 15de eeuwse Leuven. Mogelijk heeft Dieric Bouts deze muziek gehoord toen hij zelf in Leuven woonde en werkte. De muziek werd geselecteerd door muziekwetenschapper Gilbert Huybens en bewerkt voor beiaard met hulp van beiaardier Luc Rombouts. Stadsbeiaardier Eddy Mariën programmeerde de melodieën op de stadsbeiaard in de Sint-Pieterstoren met hulp van een technicus van 30CC.
- Uur: Gaude redempta plebs (Guillaume Dufay; gezongen door het kapittel van Sint-Pieter op de eerste zondag van september)
- Eerste kwartier: Te Loven in die goide stat (anoniem, ca. 1471)
- Half uur: Fiere Margriet (anoniem, vermoedelijk 15de eeuw)
- Derde kwartier: Het viel op Sint Peters nacht (anoniem, vermoedelijk 14de eeuw)